جهیزیه
جهیزیه یا جهاز به دارایی و مالی گفته میشود که عروس در هنگام ازدواج به خانهٔ مشترک میبرد. در حالت کلی جهیزیه میتواند شامل پول، جنس یا مِلک باشد. در برخی جوامع، جهیزیه بیشتر شامل اسباب و لوازم خانهاست.
در عرف و فرهنگ عامه، جهاز مفصل موجب احترام بیشتر عروس میشود. جهاز یا جهیزیه در ایران معمولاً شامل سرویس کامل اثاثیه مورد نیاز برای یک زندگی دو یا سه نفره است. رسم تهیه جهاز قدمت بسیار زیاد دارد. حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها با خود جهیزیه به خانه همسرش برد.
نکات مهم برای خرید لوازم خانگی جهیزیه
خانه ات چند متری است
خیلی از خانواده ها عادت دارند که پیش از اینکه برای دخترشان خواستگار بیاید اقدام به خرید لوازم جهیزیه کنند این کار اگر چه از نظر کاهش فشار بار اقتصادی خرید جهیزیه درست و منطقی به نظر می رسد ولی باید برخی نکات را قبل از انجام این کار در نظر گرفت.
اگر هنوز تا تاریخ مراسم ازدواج خیلی فرصت باقی است یا هنوز خواستگاری برای دختر نیامده ، پیشنهاد می شود که تنها وسایل اساسی مثل فرش، مبلمان، بلورجات، قابلمه و لوازمی از این دست خریداری شود چرا که خرید لوازم برقی شما را با مشکل مواجه می کند. لوازم برقی هر روز مدلشان عوض می شود و با اینکه هزینه ها در آینده کاهش پیدا می کند باید به از مد افتادن و قدیمی شدن وسیله هم توجه داشت.
یکی دیگر از نکاتی که در خرید جهیزیه خیلی اهمیت دارد در نظر گرفتن متراژ و سبک معماری خانه ای است که داماد می خواهد برای زندگی مشترکشان تهیه کند، این نکته برای خرید جهیزیه بسیار مهم است و لوازم جهیزیه باید متناسب با محل سکونت زوجین باشد.هر چه متراژ خانه بیشتر باشد امکان خرید لوازم بزرگ تر بیشتر می شود.
ماشینی یا دست بافت؟
فرش یکی از عنصرهای جدا نشدنی خانه های ایرانی محسوب می شود و با اینکه امروزه انواع و اقسام قالیچه های مدرن در بازار موجود است، باز هم بیشتر افراد تمایل دارند که حتما فرش در وسایل جهیزیه وجود داشته باشد. فرش در ابعاد 6 ، 9 و 12 متری در بازار وجود دارد و هر چه ابعاد آن بزرگ تر باشد یا از تراکم بیشتری (در فرش ماشینی) برخوردار باشد ، قیمت آن هم بیشتر می شود.
در رابطه با فرش دست بافت هم قیمت با توجه به نقش آن، میزان ابریشم به کار رفته و تعداد گره ها تعیین می شود. فرش های دست بافت بسیار گران قیمت هستند و برای تهیه آن ها باید هزینه نسبتا بالایی پرداخت به طور مثال قیمت یک فرش 6 متری ساده حدود 4- 5 میلیون تومان است.
پس با این حساب فرش های ماشینی گزینه بهتری خواهند بود. فرش ماشینی هر چه تراکم بیشتری داشته باشد ظاهر بهتری پیدا کرده ، و شباهت آن به فرش دست بافت بیشتر خواهد شد.فرش ها باید متناسب با متراژ سالن پذیرایی و ناهار خوری انتخاب شوند و اتاق خواب معمولا نیازی به فرش ندارد و انداختن یک قالیچه کوچک در کنار تخت کفایت می کند.
فرش های ماشینی قیمت های مختلفی دارند و هر چه اندازه فرش بزرگتر باشد قیمت آن بیشتر می شود، برای یک فرش ماشینی 9 متری که در بافت آن مقداری ابریشم مصنوعی به کار رفته است باید هزینه ای در حدود یک میلیون تومان پرداخت. تعداد فرش مورد نیاز رابطه مستقیمی با متراژ خانه زوجین دارد.
مبل هم بخریم؟
معمولا متراژ خانه های زوج های جوان پایین است و به همین دلیل خرید مبلمان بزرگ توصیه نمی شود.کاناپه های نقلی معمولا برای خانه های کوچک مناسب هستند و کاناپه های بزرگ و مبل های استیل چندان گزینه خوبی برای زوج جوان نخواهند بود و تنها هزینه زیاد و اشغال فضای خانه را در پی دارند.
هزینه مبل بسیار متغییر است و اگر مبلمان وارداتی باشد باید هزینه بسیار بالایی برای آن پرداخت به طور مثال یک کاناپه ساده وارداتی در حدود 5 تا7 میلیون تومان است. گاهی برخی از مبلمان ها آنقدر گران قیمت هستند که برای خرید آن ها باید 20 تا 30 میلیون تومان هزینه کرد این نوع مبلمان برای جهیزیه مناسب نیستند و تنها هزینه بر خواهند بود.
اگر خانه ای که داماد تهیه کرده استیجاری است باید یک مبلمان ساده ، سبک و با حداقل چوب به کار رفته را انتخاب کرد در غیر اینصورت با هر بار اسباب کشی باید انتظار از بین رفتن مبلمان را داشت.
برای اتاق خواب چی بخریم؟
لوازمی که باید برای اتاق خواب خرید شامل تخت خواب ، تشک ، بالشت ، کمد (در صورت نداشتن کمد دیواری) ، دراور و میز آرایشی است برخی ها دوست دارند چراغ خواب و وسایل دیگری را هم اضافه کنند که خیلی از این وسایل غیر ضروری است.سرویس های تخت خوابی که در بازار وجود دارند قیمت هایشان متغییر است و اگرسرویس تخت خواب وارداتی و مارک دار باشد باید حداقل برای آن هزینه ای در حدود 7 تا 8 میلیون تومان پرداخت.
یک تخت خواب ساده غیر وارداتی را می توان با صرف هزینه 2 تا 3 میلیون خریداری کرد.برخی از افراد ترجیح می دهند با خرید تخت خواب های فلزی و فرفوژه هزینه ها را کاهش بدهند .تخت خواب فلزی از نظر دوام و طول عمر بهتر از نوع چوبی است و برای زوج های مستاجر مناسب تر است چرا که با هر بار اسباب کشی ، آسیب کمتری به آن وارد می شود ولی یکی از معایب این نوع تخت خواب ها وزن نسبتا زیاد آن است ضمن اینکه نمی توان زیر پایه های آن فرش انداخت چون احتمال سوراخ شدن فرش توسط پایه های تخت وجود دارد.دراور ها و میز آرایشی نیز قیمت های متفاوتی دارند و برای تهیه هر کدام به ترتیب باید حدود یک میلیون و 2 تا 3 میلیون پرداخت البته انواع ارزان تر این وسایل نیز در بازار موجود است ولی از نظر جنس چندان مرغوب نیستند.برای جهیزیه عروس معمولا 2 دست تشک ، پتو و بالشت در نظر می گیرند که هزینه خرید آن ها بستگی به جنس و نوع آن دارد ولی معمولا در حدود 600 هزار تومان تا یک میلیون تومان باید برای این مجموعه پرداخت کنید.
وسایل غیر ضروری کدامند؟
بعضی از خانواده ها برای اینکه جهیزیه پر زرق و برقی داشته باشند تا تابلوها و لوازم تزئینی خانه عروس و داماد را هم تهیه می کنند.خرید لوازمی چون تابلو ، بوفه ، گلدان های تزئینی و وسایلی مثل این غیر ضروری است و خود عروس و داماد بعد از مدتی می توانند این وسایل را خریداری کنند. خریدن لوازم مارک دار و غیر ضروری باعث بالا رفتن هزینه جهیزیه می شوند ولی باید این نکته را در نظر داشت که یک جهیزیه گران قیمت یا یک مهریه سنگین نمی تواند تضمینی برای خوشبختی زوجین باشد.
از کجا بخریم؟
برای خرید لوازم مورد نیاز جهیزیه باید به جاهای مختلفی رفت، خرید لوازم چوبی بهتر است از حسن آباد انجام شود و لوازم صوتی و تصویری را هم می توان از خیابان جمهوری خریداری کرد برای خرید فرش هم بازار بزرگ تهران مناسب به نظر می رسد.مبلمان را می توان از بازار بزرگ مبل یافت آباد خریداری کرد چرا که تنوع مبلمان این بازار زیاد است.
حتما بخوانید: گواهی تجرد
مراحل قانونی استرداد جهیزیه با سیاهه یا بدون آن، قبل و بعد از طلاق،
با توجه به این قانون گذار تعریفی از جهیزیه و جهاز زن ارائه نکرده است با توجه به عرف جامعه باید آن را تعریف کرد. جهیزیه مجموعه اموال منقولی است برای استعمال یا تزئین زندگی مشترک که از سوی زن به منزل شوهر آورده می شود. آوردن جهیزیه در بیشتر مناطق ایران رسم کهنی است که عرف هر منطقه، شهر یا قوم نقش به سزایی در شناخت آن دارد.
در قانون مدنی ایران اشاره ای به جهیزیه نشده است بدین دلیل که زن تکلیف قانونی و شرعی برای آوردن جهیزیه به منزل شوهر ندارد و تهیه وسایل لازم برای زندگی مشترک بر عهده شوهر است. اما به لحاظ این که آوردن جهیزیه به منزل مشترک در کشورمان امری شایع است و اختلافات ناشی از آن و همچنین اثاثیه منزل بسیار مبتلا به و یکی از دعاوی مهم در دادگاه خانواده محسوب می شود ناگزیر می باید به تحلیل حقوقی آن پرداخت.
باید دانست که آوردن جهیزیه از سوی زن به منزله انصراف او از مالکیت نیست بلکه فقط به جهت زندگی مشترک، شوهر حق استفاده (انتفاع) از آن را دارد و عرفا نیز چنین است مالکیت جهیزیه متعلق به زن است و شوهر حق استفاده دارد با این حساب و با در نظر گرفتن این که زن تکلیفی برای آوردن جهیزیه به منزل شوهر ندارد، هر زمان که بخواهد می تواند جهیزیه را مسترد نماید.
سوال می شود که بردن جهیزیه قبل از طلاق امکان پذیر است؟ همانطور که گفته شد حتما امکان پذیر است چون زن مالک آن وسایل است. تجربه سال ها وکالت در دعاوی خانوادگی نشان می دهد همانطور که زن و خانواده او از سر عشق جهیزیه را برای داشتن زندگی مطلوب به منزل شوهر می برند، استرداد جهیزیه قبل از طلاق هم به منزله تمایل به جدایی است ...
نکته ای مهم که باید درباره جهیزیه دانست این است که اموال و وسایلی را که شوهر در طول زندگی مشترک خریداری می کند حتی آنچه را که در خرابی یا استهلاک جهیزیه زن خریداری می کند، جزء جهیزیه نیست. جهیزیه همان است که در شروع زندگی مشترک زن به خانه شوهر آورده است و اگر در طول زمان این وسایل خراب یا مستهلک شوند، شوهر مسئولیتی و تکلیفی برای پرداخت وجه آن یا دادن جایگزین ندارد. بنابراین اگر سالیانی از زندگی گذشته باشد بدیهی است که بعضی از وسایل منزل مستهلک و یا بعضا خراب می شوند. زن اگر بخواهد این زمان دادخواست استرداد جهیزیه بدهد فقط آنچه باقی مانده را می تواند مسترد نماید.
استرداد جهیزیه با سیاهه
لیست اقلام جهیزیه یا همان سیاهه از دیر باز در کشورمان رایج بوده است و نمونه های خطی قدیمی به کرات دیده شده است بهتر است اگر تمایل به داشتن سیاهه دارید فهرستی کامل از جهیزیه با جزئیات آن تهیه کنید و پس از استقرار در خانه شوهر از وی امضاء اخذ کنید که این اقلام به منزل وی آورده شده است. همانطور که گفته شد جزئیات اقلام خصوصا وسایل گران را بنویسید مثلا اگر یخچال است از چه کارخانه است و چه مشخصاتی دارد یا اگر فرش است ماشینی یا دست بافت است و اگر دست بافت است با چه مشخصاتی، لزومی به امضاء شاهد ذیل سیاهه (فهرست جهیزیه) نیست اگر چه بودن امضاء شهودی امین خالی از فایده نیست.
استرداد جهیزیه یا بردن جهیزیه آسان است و معمولا مشکلی در این خصوص وجود ندارد. زن می تواند از طریق دادگاه خانواده یا شورای حل اختلاف استرداد جهیزیه به استناد سیاهه دادخواست تقدیم کند.
نکته حائز اهمیت این است که در نقاط مختلف ایران رسم بر این است که بعضی از اقلام جهیزیه توسط شوهر خریداری می شود و در عمل در فهرست جهیزیه نوشته می شود. اما در هنگام استرداد جهیزیه اگر شوهر بتواند ثابت کند که این چند وسیله منزل را او خریداری کرده است. زن دیگر نمی تواند آن ها را جزء لیست جهیزیه مسترد نماید به عبارت دیگر شوهر آن وسایل را به عنوان کمک به جهیزیه خریداری کرده است که در زندگی مشترک استفاده شود نه این که زن آن ها استرداد نماید و او دوباره مجبور باشد همان ها را خریداری کند؟!
نکته دوم که دارای اهمیت است این که در بعضی سیاهه ها مشاهده شده است طلاهای عروس (زوجه) را با قید گرم به عنوان بخشی از جهیزیه گنجانده اند. همانطور که می دانید و در تعریف جهیزیه نیز گفته شد جهیزیه اموال و وسایلی است که در زندگی مشترک استفاده می شود و لذا طلاهای زوجه متعلق به او و در تصرف اوست و مرد استفاده ای از آن ها ندارد و عرفا جزء جهیزیه محسوب نمی گردد. در مواردی دیده شده است که زن به استناد لیست سیاهه جهیزیه که مرد امضاء کرده است و در آن طلا ذکر شده است دادخواست استرداد طلاها را تقدیم دادگاه کرده است. باید توجه داشت که در فرض هم زوجه طلاها را با خود به منزل شوهر آورده باشد در تصرف خود او بوده است زیرا در مجالس، مهمانی های روزمره استفاده می کرده است مگر این که مدعی باشد در طول زندگی زوج آن ها را برداشته است که از مقوله استرداد جهیزیه خارج است و به فراخور حال زن می تواند با اثبات آن شکایت کیفری یا حقوقی کند.
در عرف ذکر طلا در جهیزیه به نوعی و به زعم عده ای دادن شان به زن است.
بردن جهیزیه بدون اجازه شوهر
بر طبق آنچه گفته شد زن مالک جهیزیه است و با توجه به این که وظیفه قانونی برای آوردن یا نگه داشتن جهیزیه ندارد می تواند هر موقع که بخواهد آن را مسترد نماید و نیازی به اجازه شوهر نیست فقط توجه داشته باشید اگر تمایل به این کار داشتید، فقط آنچه در لیست جهیزیه شماست و آن را خریداری کرده اید، بدون اجازه شوهر از خانه خارج کنید.
اکثر قریب به اتفاق شکایت های سرقت که مرد از زن در مورد بردن اثاثیه منزل می کند به دلیل نبود عنصر معنوی جرم و یا عنصر معنوی (سوء نیت) به نتیجه مطلوب مرد نمی رسد.
توصیه می کنیم اگر بدون مجوز دادگاه می خواهید جهیزیه را مسترد نمایید بهتر است چند نفر از همسایگان را شاهد بگیرید که چه اقلامی و وسایلی را از منزل خارج می کنید./نمناک-parsaylawyers
