1- از قوانين موقتي اصول محاكمات حقوقي مصوب 18/8/1290
ماده 8ـ امور راجع به محاكمه صلحيه: دعاوي راجع به ديون از قبيل: ... حق النفقه
ماده 63ـ در توقيف اموال منقوله: اشياء مفصله كه از مستثنيات دين است توقيف نمي‌شود... . 2ـ آذوقه موجوده به قدر احتياج يك ماهه مديون و نفقه و كسوه اشخاص واجب النفقه. 3ـ ...
2- از قانون تجارت مصوب مصوب 12/3/1304 و (13/2/1311)
ماده 272ـ تاجر ورشكسته در صورتي كه وسيله ديگري براي اعاشه نداشته باشد مي‌تواند نفقه خود و خانواده‌اش را از دارايي خود درخواست كند در اين صورت عضو ناظر نفقه و مقدار آنرا به تصويب هيات تصفيه معين مي‌نمايد. در صورت حدوث اختلاف محكمه تجارت مرجع شكايت خواهد بود.
3- از قانون خدمت نظام اجباري مصوب 16/3/1304
ماده 16ـ كساني كه به واسطه موقعيت خود از خدمت نظام وظيفه معاف مي‌باشند.
بند 8ـ هر جواني كه مدير يا نفقه ده خانواده بوده و در محل پدر يا برادر يا پدر زن يا برادر زن كفالت امور خانواده او را بنمايد نداشته باشد مادام كه اين وضعيت باقي باشد.
قانون اصلاح قانون خدمت نظامي مصوب 30/6/1310 بند فوق را به اين صورت اصلاح مي‌نمايد: « هر جواني مدير يا نفقه ده خانواده بوده و در محل پدر يا برادر يا پدر زن يا برادر زن كه وضعيت اعاشه آنها اجازة كفالت امور خانواده مشمول را بدهد نداشته باشد مادام كه اين وضعيت باقي باشد.
4- از قانون راجع به ازدواج مصوب 23/5/1310
ماده 9ـ نفقه زن بر عهده شوهر است
تبصره: نفقه عبارت است از مسكن، لباس، غذا، اثاث البيت به طرز متناسب.
ماده 10 ـ زن مي‌تواند در مورد استنكاف شوهر از دادن نفقه به محكمه رجوع كند. در اين صورت محكمه ميزان نفقه را معين و شوهر را به دادن آن محكوم خواهد كرد. هرگاه اجراي حكم مزبور ممكن نباشد زن مي‌تواند براي تفريق از طريق محاكم عدليه به حاكم شرع رجوع كند.
ماده 12ـ در مواردي كه زن ثابت كند ترك منزل به سبب خوف ضرر بدني يا مالي است عادتاً نمي‌توان تحمل كرد و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور محكمه حكم بازگشت به منزل نخواهد داد و مادام كه زن به بازنگشتن به منزل معذور است نفقه بر عهده شوهر خواهد بود.
5- از قانون راجع به انكار زوجيت: مصوب 20/2/11
ماده 1: هرگاه مردي در مقابل دعوي زن راجع به حقوق مالي ناشي از عقد ازدواج اعم از صداق و نفقه و غيره انكار زوجيت كند و بعد معلوم شود اين انكار بي‌اساس بوده محكمه كه به دعوي شاكي رسيدگي مي‌نمايد مرد را علاوه به تاديه حقوق مالي به 8 روز الي 3 ماه حبس تاديبي و يا به صد تا هزار ريالي جزاي نقدي و يا به هر دو مجازات محكوم خواهد نمود. حكم فوق درباره كساني نيز جاري است كه پس از فوت مرد طرف دعوي ارث يا حقوق مالي ديگر ناشي از عقد ازدواج شده و با علم به زوجيت زن آنرا انكار نمايند.
6- از قانون اصلاح مواد 207 الي 214 قانون مجازات عمومي مصوب 29/6/12
ماده 214- هر كس حاضر براي دادن مخارج ضروري زن خود در صورت تمكين زن نشود و طلاق هم ندهد به حبس تاديبي از 3 ماه تا يك سال محكوم خواهد شد. هركس با داشتن استطاعت نفقه ساير اشخاص را كه مطابق قانون واجب النفقه او مي‌باشند ندهد به مجازات فوق محكوم خواهد شد. در مورد اين ماده تعقيب منوط به شكايت مدعي خصوصي است و در صورت استرداد شكايت يا انجام يكي از دو شق مذكور در قسمت اول اين ماده (دادن مخارج يا طلاق) تعقيب و يا اجراي حكم موقوف مي‌شود.
7- از قانون حكميت: مصوب 20/11/13
ماده 36ـ دعاوي ذيل قابل ارجاع به حكميت نيست: 1ـ ... 2ـ در مورد اختلافات مابين زن و شوهر راجع به سوء رفتار و عدم تمكين و نفقه و كسوه و ...
8- از قانون مدني
9- از قانون ماليات بر ارث و نقل و انتقالات بلاعوض 25/8/1316
تبصره 3 ماده 2: بدهي كه متوفي به وارث خود دارد ولو آنكه مستند به مدارك قانوني هم باشد براي تعيين ماليات از ما ترك كسر نخواهد شد. به استثناي نفقه ايام معدوده و مهريه زوجه در صورتي كه پرداخت نشده باشد.
10-از قانون خدمت نظام وظيفه مصوب 29/3/17
ماده 64: مشمولين ذيل كه عهده‌دار هزينه و نفقه دهنده خانواده مي‌باشند به خدمت احظار و پس از 8 ماه خدمت در واحدهاي ارتش بقيه دوره خدمت زير پرچم را با دريافت مددمعاش و جيره (مطابق حقوق افراد امنيه) در اداره امنيه خدمت خواهند كرد.
11- از آيين‌نامه طرز وصول عوارض شهرداري و جرايم مستنكفين از پرداخت نامبرده: مصوب 13/7/17
ماده 10ـ اشياء مفصله ذيل از مستثنيات دين است و توقيف نمي‌شود.
الف: ... ب: آذوقه موجوده به قدر احتياج يك ماهه ديون و نفقه اشخاص واجب النفقه او.
12- از قانون اداره تصفيه امور ورشكستگي مصوب 24/4/18
ماده 21ـ»... اداره تصفيه مي‌تواند نفقه عادله ورشكسته و واجب النفقه ندار او را مخصوصاً در موردي كه متوقف را تحت اختيار خود قرار مي‌دهد به او بدهند و ... «
13- از قانون آيين دادرسي مدني مصوب 25/6/18
ماده 143: در موارد مفصله زير قواعد دادرسي اختصاري رعايت مي‌شود:
1ـ ... 6ـ مطالبه نفقه زوجه و اقارب ...
14- از قانون امور حسبي مصوب 2/4/19
ماده 82ـ قيم بايد هزينه زندگاني محجور و اشخاص واجب النفقه او و همچنين هزينه معالجه آنها را در بيمارستان و غيره و هزينه لازمه ديگر از قبيل هزينه ، تربيت اطفال محجور را بپردازد و اگر محجور ديوانه باشد بايد به حسب اقتضا در خانه يا تيمارستان تحت معالجه قرار داده شود.
15- از قانون اجازه اجراي گزارش كميسيون پيشه و هنر و بازرگاني مربوط به‌كارگران و كارفرمايان مصوب 17/3/28
ماده 11: مزد كارگران درعداد ديون ممتازه كارفرما بوده و بايد قبل از ساير قروض حتي ديون مالياتي تامين و پرداخت شود. بستانكار كارگر نمي‌تواند بيش از يك چهارم مزد كارگر را در مقابل طلب خود توقيف كند و همچنين خود كارگر نمي‌تواند تقاضاي كسر بيش از يك چهارم دستمزد خود را در مقابل هر گونه بدهي بنمايد مگر در موارد بدهي كارگر در مقابل اجناس ضروري زندگي كه از شركت‌هاي تعاوني خريداري نموده باشد.
نفقه و كسوه زن و اطفال و واجب النفقه كارگر از قاعده فوق مستثني و تابع مقررات عمومي است.
16- از آيين‌نامه ماليات بر درآمد معاملات رهني و نزولي و بيع شرطي مصوب 4/9/29
ماده 10ـ نسبت به اسناد استقراضي مربوط به صدقات و نفقات زوجه و اسناد مربوطه به اعطاي مساعده و تقاوي كشاورزان و اسناد ذمه و شرطي مربوط به بقيه وجه معاملات قطعي و اسناد مربوط به ترك دعوا و نظاير آنها كه انتفاعي در بين نباشد ماليات تعلق نخواهدگرفت.
17- از آيين نامه وصول ماليات در دفاتر اسناد رسمي موضوع ماده 12 قانون مصوب 18/1/35
ماده 5ـ نسبت به اسناد استفراض مربوط به صدقات و نفقات زوجه و اسناد مربوطه به اعطاي مساعده و تقاوي كشاورزان و اسناد ذمه و شرطي مربوط ب بقيه وجه معاملات قطعي و اسناد مربوط به ترك دعوا و نظاير آنها كه انتفاعي در بين نباشد ماليات تعلق نخواهدگرفت.
18- از آيين نامه اقدامات اجرايي براي وصول ماليات موضوع ماده 28 قانون مصوب 18/1/35
ماده 6: بازداشت اموال زير ممنوع است:
الف: ... ب: اشيايي كه از مستثنيات دين است مانند: 1ـ ... 4ـ آذوقه موجوده به قدر احتياج يك ماهه مودي و نفقه اشخاص واجب النفقه او.
19- از قانون اصلاح قانون ماليات بر ارث و نقل و انتقالات بلاعوض مصوب 23/12/35
ماده 2ـ اموال مشمول ماليات بر ارث عبارتند از كليه ماترك متوفي اعم از منقول و غير منقول و مطالبات قابل وصول پس از وضع ديون محقق متوفي و واجبات مالي متوفي در حدود قواعد شرعي و هزينه‌هايي كه در حدود عرف و عادت براي كفن و دفن متوفي و نظاير آن لازم است.
تبصره 3: بدهي كه متوفي به وارث خود دارد ولو آنكه مستند به مدارك قانوني هم باشد براي تعيين ماليات از ماترك كسر نخواهد شد. به استثناي نفقه ايام معدوده و مهريه زوجه در صورتي كه پرداخت نشده باشد.
20- از قانون كار مصوب 26/12/37
ماده 24: مزد كارگران در عداد ديون ممتازه كارفرما بوده و بايد قبل از ساير قروض حتي ديون مالياتي تامين و پرداخت شود. در مقابل ديون كارگر نمي‌توان بيش از يك چهارم مزد او را توقيف كرد همچنين كارگر نمي‌تواند بيش از مزد خود را در مقابل هرگونه بدهي حواله نمايد. مگر در مورد بدهي راجع به خريد اجناس ضروري زندگي كه از شركت‌هاي تعاوني خريداري نموده باشد. نفقه و كسوه افراد واجب النفقه كارگر از قاعده فوق مستثني بوده و تابع مقررات قانون مدني مي‌باشد.
21- از قانون ماليات‌هاي مستقيم مصوب 28/12/45
ماده 176ـ اموال مشمول ماليات بر ارث عبارتند از كليه ماترك متوفي اعم از منقول و غيرمنقول و مطالبات قابل وصول پس از وضع ديون محقق متوفي و واجبات مالي متوفي در حدود قواعد شرعي و هزينه‌هايي كه در حدود عرف و عادت براي كفن و دفن متوفي و نظاير آن لازم باشد.
تبصره 2ـ بدهي كه متوفي به وارث خود دارد ولو آنكه مستند به مدارك قانوني هم باشد براي تعيين ماليات از ماترك كسر نخواهد شد به استثناء نفقه ايام معدوده و مهريه زوجه در صورتي كه پرداخت نشده باشد.
22- از قانون حمايت خانواده مصوب 15/3/46
ماده 12ـ در كليه مواردي كه اختلاف زناشويي منجربه صدور گواهي عدم امكان سازش مي‌شود دادگاه چگونگي نگهداري اطفال و ميزان نفقه ايام عده را با توجه به وضع اخلاقي و مالي طرفين و مصلحت اطفال معين و مقرر مي‌كند.
دادگاه مكلف است ضمن صدور گواهي عدم امكان سازش تكليف نگاهداري فرزندان را پس از طلاق تعيين كند و اگر قرار باشد فرزندان نزد مادر يا شخص ديگري بمانند ترتيب نگهداري و ميزان هزينه آنان را مشخص سازد. نفقه زوجه از عوايد و دارايي مرد و نفقه اولاد از عوايد و داراي مرد يا زن و يا هر دو حتي از حقوق بازنشستگي استيفا خواهد گرديد. دادگاه مبلغي كه بايد از عوايد يا دارايي مرد يا زن يا هر دو براي هر فرزند استيفا گردد تعيين و طريقه اطمينان بخشي براي پرداخت آن مقرر مي‌كند دادگاه همچنين ترتيب ملاقات اطفال را براي طرفين معين مي‌كند... اطفال كه والدين آنان قبل از تصويب اين قانون از يكديگر جدا شده‌اند در صورتي كه به طريق اطمينان بخشي ترتيب هزينه نگاهداري و حضانت آنان داده نشده باشد مشمول مقررات اين قانون خواهند بود.
23- از قانون منتفي بودن تصويبنامه مربوط به تشكيل شوراي خانواده مصوب 28/9/46
فصل دوم: صلاحيت شوراي خانواده و ترتيب رسيدگي
ماده 6: اختلافات خانوادگي مشمول اين قانون عبارتند از:
1ـ دعاوي راجع به حضانت و هزينه نگهداري طفل، نفقه و ...
24- از قانون اصلاح بعضي از مواد قانون تشكيل خانه‌هاي انصاف مصوب 18/12/47
ماده واحده: پاره‌اي از مواد قانون خانه‌هاي انصاف مصوب 18/2/44 به شرح زير اصلاح مي‌شود.
الف: ...
ب: ...
ج: ...
د: ماده 11 به طريق زير اصلاح مي‌شود.
ماده 11ـ در دعاوي مدني صلاحيت خانه انصاف محدود به موارد زير است:
1ـ ...
2ـ ...
3ـ دعاوي مربوط به كدورت‌هاي خانوادگي، نفقه زن و اولاد و ساير افراد واجب النفقه
25- از قانون كار كشاورزي مصوب 7/3/53
ماده 17: مزد يا حقوق كارگر در عداد مطالبات ممتازه از كار فرما بوده و بايد قبل از ساير قروض حتي ديون مالياتي تامين و پرداخت شود. در مقابل ديون كارگر بيش از مزد يا حقوق او را نمي‌توان تامين و برداشت نمود مگر اين كه دين مربوط به نفقه و كسور افراد واجب النفقه كارگر باشد.
26- از قانون حمايت خانواده مصوب 15/11/53
ماده 8ـ در موارد زير زن يا شوهر حسب مورد مي‌تواند از دادگاه تقاضاي صدور گواهي عدم امكان سازش نمايد و دادگاه در صورت احراز آن موارد گواهي عدم امكان سازش صادر خواهد كرد.
1ـ توافق زوجين براي طلاق
2ـ استنكاف شوهر از دادن نفقه زن و عدم امكان الزام او به تاديه
27- از قانون حمايت از كودكان بدون سرپرست مصوب 29/12/53
ماده 11ـ وظايف و تكاليف سرپرست طفل، سرپرستي او از لحاظ نگاهداري و تربيت و نفقه و احترام نظير حقوق و تكاليف اولاد و پدر و مادر است.
28- از قانون كنوانسيون تكميل كنوانسيون حمل و نقل مسافر و توشه وسيله راه آهن و اجازه الحاق دولت شاهنشاهي ايران به كنوانسيون مذكور مصوب 17/11/55
ماده 3ـ غرامت در صورت فوت مسافر
1ـ ...
2ـ ... و به افرادي كه قانوناً از لحاظ نفقه تحت تكفل مسافر بوده و يا مي‌بايستي در آينده بوده باشند و در نتيجه فوت مسافر از پشتيباني وي محروم شوند بايد غرامت لازم پرداخت شود. در صورتي كه افراد مزبور تحت تكفل مسافر باشند ولي مسافر در اين مورد الزام قانوني نداشته باشد غرامات تابع قوانين ملي خواهد بود.
29- از قانون خانه انصاف مصوب 25/3/56
ماده 11ـ در امور مدتي صلاحتي خانه انصاف محدود به موارد زير است.
5ـ رسيدگي به دعاوي مربوط به كدورت‌هاي خانوادگي و نفقه زن و اولاد و ساير افراد واجب النفقه
30- از قانون اجراي احكام مدني مصوب 1/8/56
ماده 65ـ اموال زير براي اجراي حكم توقيف نمي‌شود.
2ـ آذوقه به قدر احتياج يك ماهه محكوم عليه و اشخاص واجب النفقه او.
ماده 148: در هر مورد كه اجرائيه هاي متعدد به قسمت اجرا رسيده باشد دادورز (مامور اجرا) بايد حق تقدم هر يك از محكوم عليهم را به ترتيب زير رعايت نمايد:
3ـ نفقه زن و هزينه نگهداري اولاد صغير محكوم عليه براي مدت 6 ماه و مهريه تا ميزان دويست هزار ريال
منبع:گذري بر قوانين و مقررات ناظر بر نفقه
لطفا صبر کنید ...