-
نفقه چیست؟
-
رسیدگی به دعوای نفقه زوجه در کدام دادگاه رسیدگی می‌شود؟
-
میزان نفقه زن چگونه تعیین می‌شود؟
-
ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه توسط زن
-
ترک انفاق، جرم مستمر است؟
-
نحوه ارایه دادخواست حقوقی برای نفقه
-
پرداخت نفقه به کدام زن واجب نیست؟
-
مواردی از نفقه که زن مالک نمی شود
-
آیا در عقد منقطع(موقت)زوجه حق انفاق دارد؟
-
تمکین به چه معناست؟ و در چه شرایط نفقه به زن تعلق نمی گیرد؟
-
نفقه ی زن حامله ی ناشزه برعهده چه کسی می باشد؟
-
آیا پرداخت نفقه به زوجه‌ای که عقد کرده است و در خانه پدر می‌باشد واجب است یا خیر؟
-
نفقه زنان شاغل چگونه محاسبه می شود؟
-
اگر زن از حضور در منزل مشترک پیروی نکند، آیا در این خصوص نیز ضمانت اجرایی وجود دارد؟
-
آیا با گرفتن عدم تمکین زوجه مهریه و اجرت المثل به ایشان تعلق می گیرد؟
-
عیب‌هایی در زن که حق فسخ برای مرد ایجاد می‌کند
نفقه چیست؟
نفقه عبارتست از همه‌ي نيازهاي متعارف و متناسب با وضعيت زن از قبيل مسكن. البسه. غذا. اثاث منزل و هزينه‌هاي درماني و بهداشتي و هر آنچه را به صورت عادت يا احتياج لازمه‌ي زندگي وي باشد.
البته قانون ميزان دقيقي براي نفقه مشخص نكرده و بيان نكرده كه مثلا نفقه ي روزانه‌ي زن بيست هزار تومان باشد بلكه نفقه را بر مبناي نيازهاي متعارف و متناسب با وضعيت زن و منطبق با عرف زمان و مكان زندگي زوجين دانسته است.
اگر چه در قانون مدني و كيفري ايران نسبت به پرداخت نفقه تاكيد بسياري شده است تا به اين وسايل مردان ملزم به پرداخت حق و حقوق شرعي و قانوني همسر خود باشند اما در مواردي نيز به آنها اجازه داده شده است كه از پرداخت آن خودداري كنند و مهمترين چراغ سبز قانون مدني براي ندادن نفقه به زن ماده
ي 1108 ق. م است كه ميگيد هرگاه زن بدون مانع مشروع از اداي وظايف زوجيت امتناعكند مستحق نفقه نخواهد بود .
طبق اين ماده عدم تمكين مجوزي براي ندادن نفقه است البته تمكين تابع عرف اقوام و نزديكان است .در اصطلاح قانوني يا حقوقي تمكين عبارتست از براوردن نيازهاي شوهر واجابت كردن خواسته هاي مشروع او .يكي از موارد داشتن رابطه ي زناشويي است كه در اين مورد تنها به جز موارد خاص شرعي و بيماري يا درخواست هاي خلاف شوون اخلاقي يا مغاير با سلامت جسم و روح زن بايد با همسر خود تمكين كند .
از موارد ديگر تمكين اقامت دراقامتگاه دايمي شوهر است يعني زن براي دريافت نفقه بايد در خانهي شوهر زندگي كند مگر يك استثنا و آن اينكه در خود عقد ازدواج شرطي غير از آن شده باشد كه زن در منزل ديگري يا خانهي ديگري زندگي كند .
اگر زن بدون دليل موجه و بدون موافقت شوهر خانه را ترك كند و حتي در خانهي پدر يا مادر خويش اقامت كند مرد ميتوتند ازدادن نفقه ي وي امتناع كند و ان را پرداخت نكند
رسیدگی به دعوای نفقه زوجه در کدام دادگاه رسیدگی می‌شود؟
بنابرِ ماده 4 قانون حمایت از خانواده مصوب 1392، رسیدگی به دعوای نفقه زوجه در صلاحیت دادگاه خانواده است
میزان نفقه زن چگونه تعیین می‌شود؟
میزان نفقه زن از طریق تقدیم دادخواست به دادگاه و پس از جلب نظر کارشناس تعیین می‌شود. بنابرِ ماده 47 قانون حمایت از خانواده مصوب 1391، دادگاه در صورت درخواست زن يا ساير اشخاص واجب النفقه، ميزان و ترتيب پرداخت نفقه آنان را تعيين مي کند.
تبصره ـ درمورد اين ماده و ساير مواردي که به موجب حکم دادگاه بايد وجوهي به طور مستمر از محکومٌ عليه وصول شود يک بار تقاضاي صدور اجرائيه کافي است و عمليات اجرائي مادام که دستور ديگري از دادگاه صادر نشده باشد ادامه مي يابد.
ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه توسط زن
زنی که همسرش از پرداخت نفقه به وی خودداری می کند، علاوه بر امکان طرح شکایت کیفری، می تواند دادخواست حقوقی نیز ارایه دهد. در صورت طرح شکایت کیفری و رسیدگی موضوع از سوی دادگاه، مرد به پرداخت نفقه محکوم خواهد شد.
در چنین شرایطی، اگر مرد از پرداخت نفقه خودداری کند، به مجازات حبس محکوم می شود. البته باید تاکید کرد که نفقه مربوط به زمان حال از طریق کیفری قابل مطالبه و نفقه مربوط به گذشته با ارایه دادخواست حقوقی قابل پرداخت است.
قانونگذار در ماده ماده 642 کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی تصریح کرده است که هر کس با داشتن استطاعت مالی نفقه زن خود را در صورت تمکین ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند، دادگاه او را از سه ماه و یک روز تا پنج ماه حبس محکوم می کند.
ترک انفاق، جرم مستمر است؟
نفقه از جمله جرایم مستمر به شمار می رود؛ یعنی در صورت عدم پرداخت، به دفعات قابل شکایت کیفری است. به عنوان مثال، اگر نفقه مرداد ماه پس از شکایت کیفری از شوهر اخذ شد اما او از پرداخت نفقه ماه بعد خودداری کرد، زن می تواند مجدداً شکایت ترک انفاق را مطرح کند. به همین لحاظ «ترک انفاق» جرم مستمر محسوب شده و با گذشت شاکی، پرونده بسته می شود
نحوه ارایه دادخواست حقوقی برای نفقه
چنانچه زنی بخواهد نفقه ایام گذشته خود را طلب کند، فقط با ارایه دادخواست حقوقی می تواند آن را دریافت کند. به این منظور، زوجه پس از خرید دو نسخه دادخواست، باید خواسته خود را در آنها قید کند و چون دعوای نفقه مالی است به میزان مبلغ مورد مطالبه، تمبر الصاق و آن را به دادگاه خانواده تقدیم کند. وی می تواند در دادخواست خود هزینه دادرسی را نیز مطالبه کند.
در صورت عدم توانایی مرد به پرداخت نفقه یا اینکه به هیچ طریقی نتوان مرد را مجبور به پرداخت نفقه کرد، زن می تواند دادخواست طلاق دهد.
پرداخت نفقه به کدام زن واجب نیست؟
پرداخت نفقه به زنی که عقدش موقت است و نیز زنی که ناشزه شده است (در نزدیکی و خروج از خانه تابع فرمان شوهر نیست) و نیز همسری که شوهر نمی تواند بهره جنسی ببرد مگر به دلیل شرعی (مانند عادت ماهانه و یا احرام) و یا عقلی (مانند بیماری) و نیز سفری که با اذن مرد صورت پذیرفته است که در تمام این موارد پرداخت نفقه واجب است.
مواردی از نفقه که زن مالک نمی شود
به غیر از خوراک، در سایر موارد آنچه که مرد برای رفع نیازهای متعارف زندگی؛ مانند پوشاک و مسکن در اختیار زن قرار می دهد تا وقتی که رسماً به تملیک زن درنیاورده است همگی جزء اموال مرد محسوب شده و مرد مالک تمام آنها است. برای مثال لباسی را که مرد برای پوشش به زن داده است؛ زن نمی تواند بدون اجازه او بفروشد و یا به دیگری ببخشد
آیا در عقد منقطع(موقت)زوجه حق انفاق دارد؟
در عقد منقطع شوهر ملزم به پرداخت نفقه نیست مگر اینکه شرط شده باشد یا آنکه عقد مبنی برآن جاری شده باشد
تمکین به چه معناست؟ و در چه شرایط نفقه به زن تعلق نمی گیرد؟
در اصطلاح عرفی و حقوقی تمکین عبارت است از برآوردن تمام نیازهای شوهر و اجابت کردن خواسته های شرعی او بنابراین یکی از موارد تمکین ، رابطه ی زناشویی است که زن باید در این مورد به جزموارد بیماری و خلاف شئون اخلاقی و مغایر با سلامت و روح زن از همسر خود تمکین کند.
یکی از موارد دیکر تمکین اقامت در خانه ی شوهر در ماده ی ۱۱۰۸ ق.م است که هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود.
همچنین زنی که بدون دلیل و بدون موافقت شوهر خانه را ترک کند و حتی اگر در خانه ی خویشان نزدیک
مثل پدر اقامت داشته باشد مرد می تواند از پرداخت نفقه امتناع کند.
نفقه ی زن حامله ی ناشزه برعهده چه کسی می باشد؟
امام خمینی(ره)
بر شوهر واجب نیست.
آیت الله خامنه ای(دام ظلّه)
نفقه ی خودش با نشوز ساقط است.
آیت الله بهجت (ره)
بر شوهر نیست.
آیت الله تبریزی(دام ظلّه)
چنانچه زن از روی نشوز خانه ی شوهر را ترک کند نفقه ی او ساقط می شود و چنانچه از تمکین امتناع می کند ولی خانه ی شوهر را ترک نکرد سقوط نفقه محل اشکال است، و در موارد سقوط نفقه ی زن بجهت نشوز حامله بودن او اثر ندارد والله العالم
آیا پرداخت نفقه به زوجه‌ای که عقد کرده است و در خانه پدر می‌باشد واجب است یا خیر؟
آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی:
نفقه زوجه دراین ایام لازم نیست.
آیت الله العظمی محمد علی فاضل لنکرانی:
اگر زوجه بدون دلیل موجه تمکین نکند، حق نفقه او ساقط است، بلی زوجه حق دارد برای دریافت تمام مهریه تمکین نکند که دراین صورت ناشزه محسوب نشده وحق نفقه او ساقط نمی‌شود. والله العالم.
آیت الله العظمی میرزا جوادتبریزی:
درمدتی که بهصورت متعارف درفاصله بین عقد وزفاف زن درخانه پدرش می‌ماند ادای نفقه اوبرشوهر واجب نیست. والله العالم.
آیت الله العظمی حسین نوری همدانی:
درفرض مذکور پرداخت نفقه برزوجه لازم نیست.
آیت الله العظمی محمد تقی بهجت:
اگر با مطالبه زوج تمکین نکند، حق نفقه ندارد
نفقه زنان شاغل چگونه محاسبه می شود؟
از آنجا که طبق قانون و شرع زنان ممنوع از اشتغال نیستند و تمام درآمد ایشان مختص به خود بوده و تکلیفی به پرداخت هزینه‌های زندگی مشترک ندارند، و از طرف دیگر سیاق ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی که به طور مطلق تمامی زنان در عقد دائم را مشمول حکم عام نفقه قرارداده است و در این خصوص در هیچ جایی قایل به تفکیک و یا تخصیص نشده است، می‌توان گفت که قطع به یقین زنان شاغل همچنان مانند زنان خانه دار مستحق نفقه می‌باشند.
ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه در قانون حمایت خانواده ذیل ماده ۵۳ عنوان شده است که هرگاه مرد علی رغم داشتن استطاعت مالی و فقدان شرایطی که زن را از نفقه محروم می‌کند (نشوز)، نفقه همسر خود را تادیه نکند، در صورت شکایت زن، به شش ماه تا دوسال حبس محکوم می‌شود
اگر زن از حضور در منزل مشترک پیروی نکند، آیا در این خصوص نیز ضمانت اجرایی وجود دارد؟
در مواردی که زن اختیار تعیین خانه ندارد، باید در خانه‌ای که شوهر تهیه کرده سکونت کند.
در صورت امتناع، مرد می‌تواند دعوی الزام به تمکین را مطرح کند که در صورت محکومیت و عدم اجرای آن به اصطلاح قانون ناشزه محسوب شده و مستحق دریافت نفقه نیست.
آیا با گرفتن عدم تمکین زوجه مهریه و اجرت المثل به ایشان تعلق می گیرد؟
عدم تمکین تنها باعث عدم دریافت نفقه می شود و ارتباطی به مهریه نداشته و مهریه و اجرت المثل به ایشان تعلق می گیرد
عیب‌هایی در زن که حق فسخ برای مرد ایجاد می‌کند
ابتلا به جذام -برص-افصاء (یکی‌شدن مجرای حیض و بول در اثر مقاربت)-زمین‌گیر بودن زن-نابینایی هر دو چشم-
این عیب‌ها در صورتی باعث ایجاد حق فسخ برای مرد می‌شود(ماده ۱۱۲۴قانون مدنی) که در هنگام عقد وجود داشته باشد نه اینکه بعد از عقد ایجاد شود.
البته مثلا اگر مردی که به انتخاب پدر و مادرش با خانمی که چندان او را ندیده ازدواج کند و متوجه شود که به بیماری جذام مبتلاست، حق فسخ ازدواج را دارد.
اگر این موضوع را قبل از برقراری رابطه زناشویی بفهمد، زن حق مهر نخواهد داشت ولی اگر بعد از برقراری رابطه زناشویی متوجه شود، باید تمام مهریه را بپردازد.
طبق ماده ۱۱۲۶ قانون مدنی، اگر زن یا مرد قبل از عقد بدانند طرف مقابلشان به یکی از بیماری‌هایی که حق فسخ ایجاد می‌کند مبتلاست، دیگر بعد از عقد حق فسخ نخواهند داشت.
در ماده ۱۱۲۷ قانون مدنی هم آمده اگر مردی بعد از عقد به بیماری‌های مقاربتی مبتلا شود، زن حق دارد از برقراری رابطه زناشویی با او امتناع کند ولی به او نفقه تعلق می‌گیرد
لطفا صبر کنید ...