در توضیح مهریه عندالمطالبه باید اینگونه گفت که به محض عقد، زن مالک مهر می‌شود و هر زمان که بخواهد، می‌تواند مهریه خود را مطالبه کند. مهریه عندالمطالبه در هر حال باید پرداخت شود. این در حالی است که در مهریه عندالاستطاعه، زمان پرداخت مهریه، زمانی است که زوج، توانایی و استطاعت پرداخت را داشته باشد، بنابراین پرداخت آن منوط به استطاعت و توانایی زوج است.
یکی از سنن بسیار کهن در روابط خانوادگی بشری این بوده که فرد هنگام ازدواج برای زن، «مهر» در نظر می‌گرفته و بخشی از ثروت خود را به زن خویش می‌پرداخته است، اما با آوردن اسلام، مرد هنگام ازدواج «پیشکش» ندارد. در قرآن کریم درباره‌ی مهر زن که به خود وی تعلق می‌گیرد نه به دیگری، آیات زیادی آمده است. مهر نتیجه‌ی تدبیر ماهرانه‌ای است که در متن خلقت و آفرینش برای تعدیل روابط زن و مرد پیوند آنها به یکدیگر به کار رفته است. برای آشنایی بیشتر با مهریه و مسائل مربوط به آن گفت و گویی با خانم هاله کشاورز، وکیل پایه‌ی یک دادگستری انجام دادیم که باهم می‌خوانیم:
برای شروع فکر می‌کنم مناسب باشد برای مخاطبان بگویید اصولاً مهریه چیست؟
در قانون مدنی تعریفی از مهریه نشده است و لیکن مبنای مهریه، ایجاد یک حق مالی برای زوجه در ارتباط با عقد زوجیت است. بنابراین قانوناً هرچیزی را که مالکیت داشته باشد و قابل تملک باشد را می‌توان به عنوان مهر تعیین کرد.
آیا حداقل و حداکثری برای مهریه وجود دارد؟
مهریه حمایت مالی زوج از زوجه بعد از عقد نکاح است: با این وصف به هیچ وجه شرعاً و قانوناً حداقل و حداکثر برای مهریه وجود ندارد. البته متأسفانه در شرایط فعلی، مهریه به نوعی به انحراف کشیده شده و بیشتر جنبه‌ی رقابتی و تجملی پیدا کرده است. در حالی که زوج قطعاً بایستی، حداقل در خصوص مهریه‌های عندالمطالبه، قدرت بر ایفای دین مسلم خود یعنی پرداخت مهریه از زمان عقد را داشته باشد. بنابراین چنانچه باور بر عدم پرداخت و یا عدم تکلیف پرداخت باشد، درست نبوده و بایستی این اصل مهم که مهر، دین مسلم زوج به زوجه است، به یک باور تبدیل شود.
فرق مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه چیست؟
هرگاه برای پرداخت مهریه، زمان و اجل معین نشده باشد، مهریه‌ی عندالمطالبه است. دراین صورت به محض عقد، زن مالک مهر است و هر زمان که بخواهد می‌تواند مهریه‌ی خود را مطالبه کند، اما در مهریه عندالاستطاعه، زمان پرداخت مهریه. زمانی است که زوج، توانایی و استطاعت پرداخت را داشته باشد، پس پرداخت آن منوط به استطاعت، زوج است. البته زوجین می‌توانند به صورت موجل نیز مهریه را تعیین کنند که در اینصورت پرداخت مهریه در زمان مقرر مورد توافق بایستی باشد و قبل از آن زوج حق مطالبه ندارد.
راههای اجرایی مطالبه‌ی مهریه چیست؟
همانگونه که می‌دانید مهریه‌ی مندرج در سند رسمی و حتی در سند عادی ازدواج، دین مسلم زوج است که در صورتی که عندالمطالبه باشد، زوجه هر زمان که بخواهد حق مطالبه دارد و چنانچه زوج از پرداخت آن امتناع کند، زوجه می‌تواند به طریق مقتضی قانونی، درخواست مطالبه‌ی مهریه را تقدیم محاکم کند. چنانچه زوج دارای اموالی باشد، مهریه از محل اموال، تأمین و در غیر اینصورت بایستی به اقساط پرداخت شود. البته اگر زوج، معسر کامل باشد، یعنی ناتوان از پرداخت حتی به اقساط، دراین صورت تا زمان رفع اعتبار و تنگدستی زوج، پرداخت مهریه معلق می‌ماند.
مواردی که به زوجه مهریه تعلق نمی‌گیرد، کدام است؟
این موارد بسیار اندک هستند که مهمترین آن عبارتند از: چنانچه قبل از تعیین مهر در حالیکه عقد نکاح منعقد شده باشد و قبل از ایجاد رابطه زناشویی، یکی از زوجین قوت کند، دراین صورت زن مستحق مهریه نیست.
در صورتی که عقد نکاح باطل بوده و رابطه‌ی زناشویی نیز میان زوجین برقرار نشده باشد، در اینصورت زن حق مهر ندارد.
چنانچه عقد نکاح قبل از رابطه ی زناشویی، فسخ شود و اگر علت فسخ غیر از ناتوانی جنسی زوج باشد، زن، مستحق مهریه منتفی است.
با توجه به کثرت آمار طلاق به نظر شما دلائل عمده‌ی طلاق در حال حاضر چیست؟
متأسفانه آمار طلاق رو به افزایش است با وجودی که این افزایش، زنگ خطر جدی است و لیکن متأسفانه کار بنیادی در این رابطه انجام نگرفته است. مهمترین دلیل طلاق در حال حاضر عدم تفاهم زوجین است.
به نظر می‌رسد که زوجین در هنگام ازدواج، شناخت کافی از یکدیگر ندارند و یا حتی باورها و ذهنیت های اشتباهی از یکدیگر دارند که متأسفانه به محض رو به رو شدن با واقعیت، برخورد و تنش ایجاد می کنند که در نهایت به طلاق می انجامد. بی تردید مسائل دیگر از جمله، اعتیاد انحطاط معیارهای اخلاقی و مسائل اقتصادی نیز بسیار موثر در افزایش روند طلاق هستند که این امر نیاز به کارشناسی دقیق، همه جانبه و شناخت عوامل و نیز حل بنیادین دارد.
فرق مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه چیست؟
منبع:تبیان
لطفا صبر کنید ...